10 odsłon AI - Robotyka cz. 10
Zanim ChatGPT zaczął odpowiadać na pytania i wspierać nas w codziennych zadaniach, sztuczna inteligencja najbardziej kojarzyła nam się z robotami humanoidalnymi – maszynami, które wyglądają, poruszają się i myślą jak ludzie. W dużej mierze zawdzięczamy to popkulturze, która przez lata malowała nam wizje takich maszyn w filmach, jak „AI: Sztuczna Inteligencja” (2001), gdzie młody robot-dziecko marzy o byciu kochanym, czy „Ja, Robot” (2004), gdzie roboty współistnieją z ludźmi, ale kryją tajemnice.
Roboty humanoidalne od zawsze fascynowały i niepokoiły – przypominają nas, ale jednocześnie pokazują, jak daleko technologia może się posunąć. W tej ostatniej odsłonie naszej serii przyjrzymy się, jak AI wpływa na rozwój robotyki, co te maszyny potrafią i czy naprawdę muszą wyglądać jak ludzie, by mogły współpracować z nami w codziennym życiu. Gotowi na spotkanie z przyszłością? Zaczynamy!
Robotyka
Robotyka to dziedzina nauki i technologii, która zajmuje się tworzeniem robotów – maszyn zaprojektowanych do wykonywania różnych zadań. Może to być wszystko: od sprzątania podłogi, przez eksplorację kosmosu, aż po operacje chirurgiczne. Roboty mogą działać samodzielnie, wykorzystując sztuczną inteligencję, lub pod kontrolą człowieka. Robotyka łączy różne dziedziny, takie jak mechanika, elektronika i programowanie, tworząc urządzenia, które pomagają ludziom w codziennym życiu i pracy. W skrócie, to nauka o maszynach, które wykonują za nas rzeczy trudne, niebezpieczne lub zwyczajnie nudne!
Jak działa robotyka:
Na ten temat napisano już niejedną rozprawę i schematy. Nie będziemy się dogłębnie skupiać na działaniu robotów, bo jak wcześniej pisaliśmy - to dziedzina nauk. Skrótowo przeanalizujmy działanie robotyki na przykładzie automatycznego odkurzacza.
Robot sprzątający to przykład prostego zastosowania robotyki w codziennym życiu. Wyobraź sobie, że włączasz robota, a on samodzielnie odkurza twoje mieszkanie. Jak to się dzieje?
1. Czujniki – oczy robota:
Robot wykorzystuje różne czujniki, aby „widzieć” swoje otoczenie:
● Czujnik kolizji: Wykrywa przeszkody, np. meble, ściany.
● Czujnik odległości: Pomaga określić, jak daleko jest do najbliższej przeszkody.
● Czujnik brudu: Rozpoznaje miejsca, które wymagają dokładniejszego sprzątania.
Wyobrażenie: To jakby robot miał zestaw oczu i wąsików, które pomagają mu zorientować się w przestrzeni.
2. Algorytmy sterujące – mózg robota:
Robot wykorzystuje sztuczną inteligencję i algorytmy, aby podejmować decyzje, np.:
● „Jeśli napotykam przeszkodę, zmień kierunek.”
● „Jeśli wykryję brudne miejsce, sprzątaj dłużej.”
● „Kiedy bateria jest niska, wróć do stacji ładowania.”
Wyobrażenie: To jak zestaw zasad, które robot „przemyślał”, zanim zaczął działać.
3. Ruch – mięśnie robota:
Robot ma silniki, które sterują jego kołami i szczotkami. Na podstawie decyzji podjętych przez algorytmy, robot:
● Obraca się, zmienia kierunki.
● Odkurza szczotkami i zasysa kurz do zbiornika.
Wyobrażenie: To jak ciało robota, które wykonuje polecenia mózgu.
4. Mapa otoczenia – pamięć robota:
Niektóre roboty sprzątające tworzą mapę twojego mieszkania:
● Korzystają z czujników lub kamer, aby rozpoznać układ pomieszczeń.
● Pamiętają, gdzie już były i gdzie jeszcze muszą posprzątać.
Wyobrażenie: To jak plan mieszkania zapisany w głowie robota, żeby nie krążył w kółko bez sensu.
5. Komunikacja – głos robota:
Na koniec robot może poinformować cię o swoim stanie:
● „Sprzątanie zakończone.”
● „Proszę opróżnić pojemnik na kurz.”
● „Wracam do stacji ładowania.”
Wyobrażenie: To jakby robot mówił do ciebie, żebyś wiedział, co się dzieje.
Robot sprzątający działa, łącząc czujniki, algorytmy decyzyjne, silniki i systemy komunikacji. Dzięki temu jest w stanie sprzątać twoje mieszkanie samodzielnie, a ty możesz zająć się czymś przyjemniejszym. To proste zastosowanie robotyki pokazuje, jak ta dziedzina sprawia, że codzienne życie staje się łatwiejsze!
Przykłady zastosowania robotyki:
1. Roboty przemysłowe (np. na liniach produkcyjnych)
● Problem: W fabrykach potrzebna jest precyzyjna i szybka praca, np. montaż części w samochodach.
● Jak działa robot?: Roboty przemysłowe mają ramiona z manipulatorami, które montują części, spawają, malują lub sortują przedmioty. Roboty te są zaprogramowane, aby działać z wielką precyzją i szybkością, co pozwala na produkcję na dużą skalę.
● Wyobrażenie: To jakbyś miał setki małych pracowników, którzy nigdy się nie męczą i potrafią wkręcać śruby lub spawać części samochodu z idealną dokładnością.
2. Roboty medyczne (np. roboty chirurgiczne)
● Problem: Niektóre operacje wymagają ogromnej precyzji, której ludzkie ręce nie są w stanie osiągnąć.
● Jak działa robot?: Roboty medyczne, takie jak system Da Vinci, pozwalają chirurgom na wykonywanie precyzyjnych operacji poprzez kontrolowanie mechanicznych ramion robota. Robot wykonuje delikatne ruchy, takie jak nacięcia lub zszywanie, z większą dokładnością niż człowiek.
● Wyobrażenie: To jakby chirurg miał dodatkowe, bardzo precyzyjne ręce, które potrafią operować pacjenta z ogromną dokładnością, np. zszywać małe naczynia krwionośne.
3. Roboty wojskowe (np. drony)
● Problem: Wojsko potrzebuje technologii, która może wykonywać misje bez narażania życia żołnierzy.
● Jak działa robot?: Drony wojskowe są robotami latającymi, które mogą przeprowadzać misje zwiadowcze, nadzorować teren lub wykonywać zadania bojowe bez bezpośredniego udziału ludzi. Są sterowane zdalnie lub działają autonomicznie, np. rozpoznają cele na podstawie danych z czujników.
● Wyobrażenie: To jakbyś miał małe, latające urządzenia, które potrafią obserwować pole bitwy i dostarczać informacji lub przeprowadzać ataki bez udziału żołnierzy.
4. Roboty ratownicze
● Problem: W sytuacjach kryzysowych, takich jak trzęsienia ziemi, ratowanie ludzi może być trudne i niebezpieczne.
● Jak działa robot?: Roboty ratownicze są wyposażone w kamery, czujniki ciepła i inne technologie, które pozwalają im przeszukiwać zawalone budynki i znajdować ludzi w miejscach niedostępnych dla ratowników. Mogą również dostarczać wodę i lekarstwa.
● Wyobrażenie: To jakbyś miał pomocnika, który potrafi wchodzić w wąskie i niebezpieczne miejsca, takie jak ruiny po trzęsieniu ziemi, i znajdować osoby potrzebujące pomocy.
Robotów w naszym życiu będzie coraz więcej. Wyżej opisany jest tylko robot sprzątający, bez którego wiele osób już nie wyobraża sobie życia. Z roku na rok będzie ich coraz więcej. Jak w kultowej już kreskówce Jetsonowie, która już w latach 60 pokazywała dom i pracę pełną robotów.
Długa była nasza podróż po odkrywaniu 10 twarzy AI. Czy wyczerpaliśmy temat? Absolutnie nie. Czy przybliżyliśmy? Mamy nadzieję, że tak. Warto zdobyć trochę więcej wiedzy, aby zrozumieć czym w istocie na co dzień się otaczamy. Wiedza jest ochroną przez manipulacją, wciskaniem nam kitu a także przed lękami podsycanymi przez niedouczonych. Korzystajcie z AI świadomie. Może ona w wielu aspektach podnieść jakość i wygodę codziennych czynności oraz obowiązków zawodowych.